İsmet Paşa Mahallesi Adını Nereden Almıştır?


Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu İlçesinde yer alan İsmet Paşa Mahallesi hakkında merak edilenler
Şehrin 1950’li yıllardan sonra gelişen ve zamanla merkezi durumuna gelen bir mahalledir. Belediye Meclisi’nin 08.03.2000 tarih ve 2/11 nolu kararı ile Mevcut sınırının korunmasına karar verildi.
Mevcut haliyle kuzeyinde kurtuluş mahallesi, doğusunda İsa Divanlı Mahallesi, güneyinde Menderes Mahallesi ve Yenişehir Mahallesi, batısında Hayrullah Mahallesi yer almakta. Bahçelievler Camii, Borsa Camii, Valilik, Belediye, İl Özel İdaresi, Adliye, Emniyet Müdürlüğü, KSÜ Ziraat Fakültesi, Öğretmenevi, Fatih İlköğretim Okulu ve daha birçok resmi kurum ve kuruluşlar mahalle sınırları içerisinde yer almaktadır.
Mahalleye ismi verilen İsmet Paşa, Cumhuriyetimizin kurucularından ve 2. Cumhurbaşkanımızdır. 1884 yılında İzmir’de Reşit Efendi ile Cevriye Temelli Hanım’ın ikinci oğulları olarak doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini Sivas’ta tamamladı. 1906’da Erkan-ı Harbiye Mektebi’ni bitirerek kurmay yüzbaşı rütbesiyle Edirne’deki 2.Ordu’nun 8.Topçu Alayında 3. Batarya Bölük komutanı olarak kurmay stajını yaptı.
1908’de 2. Süvari Fırkasının kurmayı oldu. 1910’da 4 Kolordu kurmaylığına 26 Nisan binbaşılığa yükseltilerek Yemen Kuvayi Umumiye Komutanlığı’nın kurmay başkanlığına getirildi.
1912-1913 yılları arasında Harbiye Nezareti’nde Başkomutanlık Karargahı 1. Şube de bulundu ve ikinci Balkan Savaşı’nda Çatalca ordusu Sağ Cenah Komutanlığı kurmaylığına getirildi. 1915’de 2. Ordu kurmay başkanlığına getirildi ve 14 aralık 1915’te miralay (albay) oldu.
I. Dünya Savaşı sırasında Kafkas Cephesi’nde Kolordu Komutanı olarak Atatürk’le birlikte çalıştı ve yıllardır süren dostlukları ile devletin geleceği hakkında ortak fikirler gelişti.
İlk kez 8 Ocak 1920’de Ankara’ya gitti ve kısa bir süre Mustafa Kemal’le çalıştı. Yeni kurulan Ali Rıza Paşa Hükümeti’nde harbiye nazırı olan Fevzi Paşa ‘nın (çakmak) çağrısı üzerine İstanbul’a gitti. 9 Nisan 1920’de Mustafa Kemal’in çağrısı üzerine yeniden Ankara’ya döndü ve İstanbul’la bütün resmi bağlarını kopardı.
23 Nisan 1920’de açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) Edirne milletvekili olarak katıldı. 3 Mayıs 1920’de İcra Vekilleri Heyeti’nde Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekili (o dönemde Genelkurmay Başkanlığı) görevine getirildi.
Çerkez Ethem Ayaklanması’nın ve iç isyanların bastırılmasında etkin rol oynadı. Ocak 1921’de I. İnönü Muharebesinde Yunan ilerlemesini durdurunca 5 senedir bulunduğu albaylık rütbesinden mirliva rütbesine terfi etti. Mart 1921’de İkinci İnönü Muhaebesi’ndeki başarıdan sonra 4 Mayıs 1921’de Garp Cephesi Komutanlığına getirildi.
Milli Mücadele’nin sonunu belirleyen Mudanya Mütarekesi görüşmelerinde (3 Ekim-11 Ekim 1922) Türk tarafını temsil etti. 26 Ekim 1922’de hariciye vekili oldu. Lozan görüşmelerinde murahhas heyetin başkanlığını yaptı.
İkinci dönem (1923-27) TBMM’de Malatya milletvekili olarak bulundu. Fethi Bey’in (okyar) kurduğu İcra Vekilleri Heyeti’ne yine hariciye vekili olarak girdi.
29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanı ile sonuçlanan süreçte ilk Cumhuriyet hükümetini kurdu (30 Ekim); aynı zamanda Halk Fırkası (sonradan Cumhuriyet Halk Partisi-CHP) genel başkan vekilliğini üstlendi.
İsmet Paşa’nın ilk başbakanlık döneminde Cumhuriyetin ilk devrimleri yapılmaya başlandı. Öğretimin Bileştirilmesi, Halifeliğin Kaldırılması ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kurulması (3 Mart 1924) bu dönemde gerçekleşti. 6 Mart 1925 tarihinde Takrir-i Sükun Kanunu’nu yürürlüğe sokarak İstiklal Mahkemeleri’nin tekrar kurulmasını sağladı. Bu kanuna dayanarak tüm muhalefet partilerini ve muhalif gazeteleri kapattırdı.
1934’te Soyadı Kanunu çıktığında Mustafa Kemal Atatürk’ün verdiği İnönü soyadını aldı. 1924’ten 1937’ye değin başvekillik görevini aralıksız sürdürdü. Bu dönemde ülkedeki bütün önemli siyasal gelişmelere damgasını vurdu, devrimlerin ilanında ve uygulamasında, iktisat politikasında devletçilik ilkesinin kabulünde ve uygulamasında, iktisat politikasında devletçilik ilkesinin kabulünde ve uygulamasında, yeni devletin kurulmasında çok önemli rolü oldu.
Atatürk’ün ölümü üzerine 11 Kasım 1938’de TBMM tarafından Cumhurbaşkanlığına seçildi. Cumhurbaşkanlığının yanı sıra ömür boyu Chp genel Başkanlığına da getirildi. Ayrıca CHP kurultayı tarafından kendisine “Milli Şef” sıfatı verildi.
Cumhurbaşkanı seçilmesinden hemen sonra başlayan II. Dünya Savaşı (1939-1945) döneminde İnönü, ülkeyi savaştan uzak tutmaya çalıştı. Varlık Vergisi uygulaması hayata geçirildi. Yine bu dönemde Hasan Ali Yücel’in öncülüğündeki Köy Enstitüleri kuruldu. 1946’da Demokrat Parti ile çetin bir seçim yarışına girdi. 14 Mayıs 1950 genel seçimlerinde CHP %40, DP ise %52 oy aldı. Bunun üzerine CHP iktidarı DP’ye bırakırken, İsmet İnönü de cumhurbaşkanlığından ayrıldı ve ana muhalefet partisi genel başkanı olarak siyasal rolünü sürdürdü.
DP, 1960 yılında 27 Mayıs Darbesi’yle iktidardan uzaklaştırıldı. Bu dönemde CHP-AP, CHP-YTP-CKMP ve CHP-Bağımsızlar koalisyon hükümetlerine başkanlık etti. 20 Şubat 1965’te yerini Suat Hayri Ürgüplü hükümetine bıraktı.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 12 Mart 1971’deki müdahalesinden sonra, parti genel sekreteri Bülent Ecevit’le anlaşmazlığa düştü. 8 Mayıs 1972’de CHP genel başkanlığından ayrıldı. Türk Siyasal yaşamında parti içi mücadele sonucunda değişen ilk genel başkan oldu. 4 Kasım 1972’de CHP üyeliğinden, 14 Kasım 1972’de de milletvekilliğinden istifa etti. Tabii senatör olarak Cumhuriyet Senatosu’nda görev aldı.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.