Maraş’ın eski mahallelerinden olup kalenin batı kısmında kurulmuştur. Eski ismi Acemli Mahallesi’dir. Acemli Camii merkezli bir yapılanma gösterir. Milli mücadele sonrasında Şehit Evliya Efendi’nin ismi bu mahalleye verilmiştir.

Kuzeyinde Mağralı Mahallesi ve Yörük Selim Mahallesi, doğusunda Fevzi Paşa Mahallesi ve Ekmekçi Mahallesi, güneyinde Yusuflar Mahallesi, batısında Akçakoyunlu Mahallesi bulunmaktadır.

Kulağı Kutlu Camii ve Acemli Camii sınırları içerisinde yer alır.

Mahalleye ismi verilen Evliya Efendi, şehit ve Milli Mücadele kahramanlarımızdandır. Maraş’ta 1880-1881 ‘de doğdu. Babası Defter-i Hakani memuru Mustafa Bey, annesi Elife Hatun’dur. Ailenin Maraş’a yerleşme tarihi oldukça eskidir. Muhtemelen Cerit aşiretinden olan ailenin ilk büyüğü bir şeyh efendidir. Dulkadirli beyleri bu şeyh efendi için tekke-zaviye yaptırmıştır. Acemli camii merkezli bir mahalle oluşturan ailenin “Evliya” lakabı alışı da bu tarikat şeyhine binaendir. Aileden çok sayıda ilim irfanı sahibi çıkmış ve İstanbul’a giderek hizmet etmiştir.

Evliya Efendi henüz beş yaşında iken Kuran-ı Kerim’i hatmeder. Rüştiye mektebini 1895’de bitirerek Bektutiye medresesi müderrisi Mehmet Mümtaz Efendi’den Arapça dersleri alır. 1912’de Maraş Evkaf memurluğuna atanır. 1914’de Şerife Hanım’la evlenir. Kızı Muazzez 1918’de, oğlu Hasan Fehmi ise 1919-1920’de doğar.

Maraş’ta Evkaf memurluğu görevini ifa ederken şehir önce İngilizler, ardından da Fransızlar tarafından işgal edilir. Sütçü İmam Olayı’nın ardından Bayrak Olayı da cereyan edince Fransızların gerçek niyetleri ortaya çıkar. Her Maraşlı Türk gibi bu durumu kabullenemeyen Evliya Efendi bir protesto metni hazırlayarak 447 kişiye imzalatır.

Bu protesto metni 17 Aralık’ta Maraş Mutasarıflığı’na verilir. Mutasarrıflık ise 21 Aralık’ta General Keret’e gönderir. Protestodan bir sonuç alınamadığı gibi Fransızlar tarafından Ermenilerin silahlandırılmasına daha bir hız verilir.

Evliya Efendi Maraş Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurucuları arasında yer alarak kendi mahallesi olan Acemli Semt başkanlığına seçilir. Şehri on bölgeye ayıran Maraş Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’nin başkanlığına ise Arslan Bey seçilmiştir. Her bölge için ayrı bir yönetim kuruluşu oluşturulmuş ve yakın köylerin de bu yönetim kurulları tarafından sevk ve idare edilmesine karar verilmiştir.

General Keret 21 Ocak 1920 günü şehrin ileri gelenlerini karargahında toplamış ve yapılan görüşmelerin ardından bunlardan bir kısmını serbest bırakırken Mutasarrıf vekili Cevdet Bey, belediye başkanı Bekir Sıtkı, jandarma jumandanı İsmail Hakkı başta olmak üzere bazılarını da tutsak olarak karargahta alıkoymuştu. Kendince Maraşlı’ya gözdağı vermektedir. Haber şehirde duyulduğunda havaya ateş açılarak beklenen işaret verildi. Artık geriye dönüşü olmayan bir mücadeleye girilmiştir. İşareti alan Evliya Efendi hiç vakit kaybetmeden çetelerinin başına geçer.

Karşı komşusu Avedis Seferyan’ın emrindeki Ermeni lejyonerleri tarafından evi ateşe verilip yakılan Evliya Efendi çatışmalarda en başta yer alarak emri altındaki çetelere örnek olur. Yakın köylerden Maraş’a yardımına gelen çeteler Evliya Efendi’nin kahramanlığına hayran oluyor ve onun emrinde çatışmalara katılmak için can atıyorlardı. Köylerden gelen bu takviye kuvvetlerle Şekerdere ‘deki Fransız karakoluna ve Şekerdere Kilisesi’ne karşı harekete geçti.

Savaşın 7. Günü olan 27 Ocak Salı günü Kanlıdere’den Kışlaya çıkan yol üzerindeki Ermeni evleri Evliya Efendi kuvvetleri tarafından tamamen ateşe verildi. Abarabaşı, Şekerdere ve Zimyan Mahallelerindeki Ermeni evleri de bu yangından nasibini alarak tamamen yandı.

Savaşın 8. Ve 9. Günlerinde Evliya Efendi kuvvetleri düşmana soluk aldırmaksızın çarpışmalara devam ederek bölgede Türkler üzerine ateş açılan ne kadar Ermeni evi ve kilisesi varsa ateşe verip yaktılar. Zaman zaman kendi bölgelerinden çıkıp kümbette zor durumda olan Kılıç Ali kuvvetlerine de yardıma koştular.

Savaşın onuncu günü olan 30 Ocak 1920 günü stratejik açıdan oldukça önemli olan Tekke Kilisesi ele geçirildi. Savaşın 12. Günü Kırklar Kilisesi içindeki düşman kuvvetleri imha edilerek tamamen yakıldı. Arasa yönüne kaçan düşman kuvvetlerini takip eden çeteler Şıhmat Hanı’na kadar onları takip ettiler. Yılankıran Hanı civarında şiddetli çatışmalar yaşandı. Evliya Efendi kuvvetleri çatışarak Bedesten’e kadar gelip dayanmıştı. Evliya Efendi kuvvetlerinin gayretleri ile başta kale olmak üzere şehrin batı kesimi tamamen Türklerin hakimiyetine geçmişti.

Savaşın 15. Günü Bedesten etrafına mevzilenen Evliya Efendi çeteleri Taşhan’a yüklendiler. Taşhan’daki düşman kuvvetleri sıkışmış ve canlarının derdine düşmüşlerdi. Düşman kuvvetler içerisinde yer alan Cezayirli bir asker “ene Müslim, ene Müslim” diye bağırıyordu. Bu ses üzerine bulunduğu mevziden ayağa kalkan Evliya Efendi Ermeni kurşunlarından kendini koruyamamış ve orada şehit olmuştu.

Kahraman kişiliğinin yanı sıra ilim adamı da olan Evliya Efendi’nin şehadeti çeteler arasında gerçek bir moral bozukluğuna sebebiyet vermiş ve elde edilen müstahkem mevkiler geri kaybedilmiş olduğu gibi savaşın kazanılacağına dair ümitleri de kırmıştı. Cenazesi Acemli Camii bahçesine defnedildi. Mezar taşına şu ibareler nakledildi:

“ Ey zair, Gayret ve şehameti milliyenin bir timsali ülvisi huzurunda bulunuyorsunuz. Maraş harekat ve mücehedati milliyesinin esasını kuran ve sinei hamiyet ve celadetini namusi din ve vatanın hılasi uğurunda siper ederek nihayet rütbei şehadetle kamyab olan şehidi muhterem mücahidi muazzez Evliya Efendi merhumun merkadi mutahharelerdir. Mevcudiyeti maneviyesine karşı daimi bir hissi hürmet taşımak her Müslüman için vazifei mukaddesadır.

Şubat – 336”

Şehadeti 4 Şubat 1920 Çarşamba günü olmasına rağmen nüfus kaydında vefat tarihi 14 Şubat 1920 olarak görülmektedir.