Kahramanmaraş’ta tarım büyük değere sahip

Kahramanmaraş İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Bozkurt, Tarım Özel sayımızda sorularımızı yanıtladı.

Yayınlanma:
Güncelleme: 15 Mayıs 2019 12:29
Kahramanmaraş’ta tarım büyük değere sahip

Kahramanmaraş’ta tarımın ekonomiye olan katkıları hakkında önemli bilgiler aktaran Bozkurt,  “Kividen zeytine mandalinadan cevize, çilekten böğürtlene kadar birçok ürün ilimizde yetiştirilmektedir” dedi.

TARIMIN KAHRAMANMARAŞ EKONOMİSİNE KATTIĞI DEĞER NEDİR?

Doğu Akdeniz Bölgesinde yer alan ilimiz 14 bin 346 km²’lik yüzölçümü ile Türkiye’nin 11. tarımsal potansiyeli bakımından da 13. büyük vilayeti durumundadır. Coğrafi konum itibariyle Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinin geçiş noktasındadır. Bu sebeple ikliminde de değişik iklim özellikleri görülmektedir. Genelde Akdeniz iklim özellikleri ile kısmense Güneydoğu Anadolu Bölgesinin iklim özelliklerinin hakim olduğu Merkez İlçe, Türkoğlu ve Pazarcık İlçelerinin tarımsal üretim potansiyeli oldukça önemlidir. Özellikle Maraş, Türkoğlu ve Narlı ovalarından oluşan verimli ve düz araziler yoğun tarımım yapıldığı alanlardır.

 

İlimizde 347 bin 043 hektar tarım ve 170 bin 693 ha çayır-mera arazisi bulunmaktadır. Tarım arazisinin yaklaşık 170 bin 693 hektarını işlenen kuru tarım alanları oluşturmaktadır.

İlimizde DSİ tarafından etüt edilen 227 bin 534 ha arazinin, 204 bin 346 ha. alanı sulamaya elverişli, 168 bin 021 ha alanı ekonomik olarak sulanabilir arazilerdir. Şu anda sulanan arazi miktarımız ise, 160 bin 109 ha. dır.  

   

Tarımsal üretimin milli gelirin önemli bir payını oluşturduğu ülkemizde, tarımsal üretimde verimliliğin yükselmesi, tarımsal verimliliği arttıracak her türlü yatırım, yalnız tarım kesimi için değil, ekonominin bütünü için de önemlidir.

 

Tarımsal üretimin milli gelirin önemli bir payını oluşturduğu ülkemizde, tarımsal üretimde verimliliğin yükselmesi, tarımsal verimliliği arttıracak her türlü yatırım, yalnız tarım kesimi için değil, ekonominin bütünü içinde önemlidir.

 

Günümüzde mevcut imkânlarla tarım alanlarını genişletmek ya da doğal koşulları istenilen yönde etkilemek hemen hemen mümkün değildir. Tarımsal üretimi arttırmak, tarımsal üretim girdilerini ve teknolojiyi en iyi şekilde yönetmekten geçiyor.

 

KAHRAMANMARAŞ TARIMINDA KAÇ ÇEŞİT ÜRÜN BULUNMAKTADIR? EN ÇOK RAĞBET GÖRENLER NEDİR?

İlimiz geniş coğrafyası, farklı iklim avantajları, zengin bitki örtüsü ve verimli topraklarıyla ülkemizin tarımsal çeşitlilik ve üretim potansiyeli bakımından önemli illeri arasında yer almaktadır. Akdeniz bölgesinde yer alan Kahramanmaraş’ta farklı yüksekliklerin verdiği avantajla 3-4 bölgenin bitki örtüsünü birarada bulmak mümkündür. Haziran ayında Maraşaltı diye adlandırılan Akdeniz Bölgesi ikliminin hakim olduğu ilçelerimizde hububat hasatı tamamlanırken, ülkemizin önemli düzlükleri arasında yer alan Afşin-Elbistan ovasında Temmuz sonlarına kadar hasat devam etmektedir.

İlimizde 79 çeşit tarım ürünü ticari manada yetiştirilmektedir. Kividen zeytine mandalinadan cevize, çilekten böğürtlene kadar birçok ürün ilimizde yetiştirilmektedir.

 

ŞEHİRDE HAYVANCILIĞI ÖZETLEMEK GEREKİRSE NELER SÖYLERSİNİZ. HAYVANCILIĞIN ŞEHİR EKONOMİSİNDE ETKİSİ NEDİR?

Özellikle kırmızı ete artan talebin karşılanması amacıyla gerek bu sektöre kendi imkanları ile girmek isteyen yatırımcılar, gerekse destekleme ve hibe programlarından yararlanarak işini geliştirmek isteyen yatırımcılar için hayvancılık sektörü ilgi odağı haline gelmiş ve bununla beraber ilimizde son zamanlarda damızlık ve büyük besi işletmelerinin sayısı hızla artmıştır. Henüz yatırım aşamasında olan, bu işi büyük ölçekli düşünen birçok işletme ile sektör, Kahramanmaraş’ımızın parlayan bir yıldızı olma yolundadır.

 

Özellikle hızla artan nüfusa karşılık halen bitkisel üretime dayalı bir tarım şehri olarak anılan Kahramanmaraş,  pamuk üretimi konusunda öne çıkarak, ürettiği pamuğu işleyen birçok tarıma dayalı sanayi kolunun gelişmesine neden olmuştur. Süt üretiminin artması ile şehrimiz büyük süt toplama firmalarının üssü haline gelmektedir.

 

Son zamanlarda ilimizde kırsal kalkınma yatırım projelerinin etkin olması ile birlikte hayvancılık sektörü sermaye sahibi kişilerin yatırım yapmak istedikleri bir sektör haline gelmiştir. Halen kendi imkanları ile kurulan işletmeler yanında devam eden büyük tarımsal sanayi projeleri de bulunmaktadır.  Tarıma dayalı sanayi yatırımlarının artması ile bu sektöre ham madde üretimi sağlayan sektörlerde de büyük bir gelişme sağlanacaktır.

 

Son yıllarda ilimizde Bakanlığımız destekli kurulan hayvancılık işletmeleri sayısı artmış ve buda et ve süt üretimindeki artışa olumlu bir şekilde yansımıştır. Hayvancılık için çok müsait bir iklime sahip olan İlimiz de yem bitkileri üretimini artırmak önemli hedeflerimiz arasındadır.

 

Daha fazla yayım çalışmaları yürüterek firmaların ilgisini arttırmaya yönelik saha çalışmaları yapmakta ve hayvancılık sektörü ile birlikte onların sorun olarak gördükleri konularda çözüm üretmeye çalışmaktayız.

SUMAK EŞKİ YETİŞTİRİCİLİĞİ KONUYLA İLGİLİ ÇALIŞMALARINIZ VARMI?

“GELENEKTEN GELECEĞE SUMAK EKŞİSİ PROJESİ”

Tarımsal üretimi arttırmanın, kaliteli ürün elde etmenin, tarım ile uğraşanların yaşam düzeylerini yükseltmenin ve kırsal alanda sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştirilmesinin en önemli yollarından biri, şüphesiz kırsalda kadınların güçlendirilmesidir.

Bakanlığımız, Eğitim Yayın Dairesi Başkanlığı kadınlarımıza her anlamda destek olmaya devam ederken onlar için eğitim çalışmaları yapmakta, program ve projeler ile kırsalda kadınların güçlenmesini sağlamaktadır. Tarımda kadın girişimciliğini en üst seviyeye çıkarmayı hedefleyen Bakanlığımız 2015 yılından itibaren   “Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi” programı kapsamında İŞKUR ve KOSGEB işbirliği ile kadın çiftçilerin uygulamalı girişimcilik eğitimlerini almasını ve bir iş fikri ile proje hazırlamalarını sağlamaktadır.

Ülkemizde ilk kez Bakanlığımızca gerçekleştirilen “Girişimci Kadın Çiftçiler Ödül Töreni” ile girişimcilik fikri ile hazırlanan başarılı projeler ve fark yaratan kadın çiftçiler ödüllendirilerek kırsaldaki kadınlarımızın neler başarabildiği gösterilmektedir.

İşte bu çerçevede Kahramanmaraş İl Tarım ve Orman Müdürlüğü; üretici ve girişimci ruha sahip kadınların girişimcilik eğitimi almalarını sağlamak, uygulanabilecek projelerin hayata geçirilmesinde etkinliklerini artırmak ve kırsalda kadınların da iyi birer girişimci olabileceklerini ortaya koymak amacı ile 2017 yılında Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi Program illeri arasında yer almış, tarımın en büyük emekçisi olan kadınlarımızın Kahramanmaraş’taki başarı hikâyesi böylece başlamıştır.

Kahramanmaraş merkez ve ilçelerinden 18-40 yaş arası 77 kadın çiftçi istihdama yönelik, sertifikalı 4 gün süreli girişimcilik eğitimi alarak farklı ve özgün projeler hazırladılar. Hazırlanan projeler ilde bağımsız beş kişilik jüri tarafından Özgünlük, Ekonomik getirisi, Bölge istihdamına katkısı, Proje tasarımı, Sürdürülebilirliği, Bütçe tutarlılığı kriterlerine göre değerlendirilerek; Sultan Kaçamaz’ın hazırladığı “Gelenekten Geleceğe Sumak Ekşisi Projesi” il birincisi olmuştur.

2017 yılında “Dünya Kadın Çiftçiler Günü” kapsamında gerçekleştirilen “Girişimci Kadın Çiftçiler Ödül Töreni”nde “Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi” kategorisinin Türkiye Finalinde Kahramanmaraş ilini temsil ederek 1200 proje arasından “Gelenekten Geleceğe Sumak Ekşisi Projesi” ile Türkiye Birincisi olarak projenin hayata geçirilmesi için Şekerbank tarafından 40.000 TL ödüle layık görülmüştür. Sultan Kaçamaz birincilik ödülünü Cumhurbaşkanımızın eşi Sayın Emine Erdoğan ve Bakanımızın ellerinden almıştır. 

Projenin hayata geçirilmesinde kendi öz kaynağını da kullanan Sultan Kaçamaz Onikişubat İlçesi Ilıca Mahallesinde 5 dekar alan üzerinde sumak fidanı dikilerek gerekli bakım işlemleri Kadın Çiftçimiz ile birlikte bir plan dâhilinde yapıldı. Elde edilen sumak bitkisinden sumak ekşisi ve sumak tozu baharatını sağlıklı koşullarda üreterek tüketiciye ulaştırılması için gerekli alet-ekipman alımları gerçekleştirdi.

32 m2 alanda üretim, paketleme ve satış alanı oluşturuldu. Konteynerden yapılan satış alanında sumak ve yöremizde yetiştiriciliği yapılan diğer tarımsal ürünlerin tüketici ile buluşturulması sağlandı.

Kırsalda çok önemli yeteneklere ve niteliklere sahip yüzlerce kadın girişimcilere örnek olan bu tesis Sultan Kaçamaz’ın açtığı yoldan ilerleyerek tarımda kadın girişimcilerin sayısının artmasını sağlayacaktır.

ÇİFTCİ KURUMUNUN ZİRAAT MÜHENDİSLERİNDEN NE GİBİ HİZMETLER ALIR BEDELLERİ NEDİR?

İl Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak tüm teknik ve idari personelimiz ile Kahramanmaraş tarım potansiyelinin çıtasını yükseltebilmek ve çiftçilerimize daha fazla hizmet sağlamak için var gücümüzle çalışıyoruz.Çiftçilerimiz üreticilerimiz bu hizmetler için herhangi bir bedel ödememektedirler.

 

Türkiye tarımında söz sahibi olmayı hedef koyan Kahramanmaraş İl Tarım ve Orman  Müdürlüğü bitkisel üretimden hayvancılığa, gıda denetimlerinden zirai mücadeleye, tarımsal yenilik ve modern ekipmanların hizmete sunulmasına kadar Kahramanmaraş halkına hizmet vermeye çalışılmaktadır. Günümüzde mevcut imkânlarla tarım alanlarını genişletmek ya da doğal koşulları istenilen yönde etkilemek hemen hemen mümkün değildir. Tarımsal üretimi arttırmak, tarımsal üretim girdilerini ve teknolojiyi en iyi şekilde yönetmekten geçiyor.

 

Tarımsal üretimde verim ve kaliteyi artırmaya yönelik çalışmalar kapsamında bilgili çiftçi ve bilinçli üretici hedefi doğrultusunda İlimizde ve İlçelerimizde, arıcılık, çilek yetiştiriciliği, tarla faresi ile mücadele, süt sığırı yetiştiriciliği, domates yetiştiriciliği,  sürü yönetimi elemanı, mantar yetiştiriciliği, meyve ağaçlarında budama, ceviz yetiştiriciliği gibi birçok eğitim toplantılarıyla ve çiftçi kursları ile çiftçilerimizi bilgilendirmeye ve bilinçlendirmeye devam ediyoruz.

 

Üretimi artırmanın yanında çevre, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeden, güvenli gıda üretimini sürdürülebilir bir şekilde sağlayan ve tüketicilerin güvenli gıda taleplerini karşılayan İyi Tarım Uygulamaları ile iç ve dış pazara güvenli ürün sunulmuş olacaktır.

 

İlimizde de İyi Tarım Uygulamalarının yaygınlaştırılması için, tüm ilçe müdürlüklerimiz ile beraber çalışmalarımız devam etmektedir.. Bu sayede üreticilerimize daha karlı bir tarım modelini benimseterek, insanlarımıza da güvenilir gıda sunmuş olduk.

 

Çevre Amaçlı Tarımsal Alanların Korunması (Çatak) Programı ile toprak ve su kalitesinin korunması, erozyonun önlenmesi, doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirliğin sağlanmasına yönelik çalışmalar kapsamında bilgilendirme toplantıları yapılmıştır.

 

 

Türkiye tarımında söz sahibi olmayı hedef koyan Kahramanmaraş İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, bitkisel üretimden hayvancılığa, gıda denetimlerinden zirai mücadeleye, tarımsal yenilik ve modern ekipmanların hizmete sunulmasına kadar Kahramanmaraş halkına hizmet vermeye çalışmaktadır.

 

ŞEHİRDE BULUNAN TARIM İLE İLGİLİ KURUMLARLA ENTEGRASYON NEDİR. BERABER YÜRÜTÜLEN BİR ÇALIŞMA VARMI?

İlimizde tarımla ilgili kurum ve kuruluşlar büyük bir uyum içerisinde çalışmaktadır. Beraber yürütülen bir çok projenin yanında kurumlar arası iş birliği çerçevesinde mutat aralıklarla ildeki tarım ve hayvancılıkla ilğili kurumlar ,ile bir araya gelinerek İl Tarım Bileşenleri toplantıları yapılarak ilin potansiyelinin daha ilerilere götürülmesi için neler yapılabilir konusunda çalışmalar yapılmaktadır.

KAHRAMANMARAŞ BİR ANLAMDA TEKSTİL ŞEHRİ, PAMUK ŞEHİR EKONOMİSİ ANLAMINDA HAYATİ ÖNEM ARZ EDİYOR ŞEHRİN PAMUK ÜRETİMİ, KALİTESİ, TOPLAM EKİM ALANI, BU ÜRETİMİN DEVLETTE VE ÖZEL SEKTÖRDE BULDUĞU KARŞILIK NEDİR?

Toplam pamuk ekim alanımız 85.068 dekar olup 42.534.000 ton pamuk üretimi yapılmaktadır. Kalitesi Çukurova tipi olup bu üretilen ürünün tamamına yakını özel sektörde karşılık bulmaktadır.

ŞEHİRDE MEVCUT YETİŞENLERİN DIŞINDA MEYVE FİDANI VE DİKİMİ İLE İLGİLİ BİR ÇALIŞMA VARMI KARŞILIK BULDUMU? KİVİ YETİŞTİRİCİLİĞİ GİBİ

Kivi yetiştiriciliği ilimize evet girdi. Kivi yetiştiriciliğine uygun alanlarda yapmış olduğumuz demonstrasyonlar başarılı bir şekilde devam etmektedir. Şu an itibari 50 dekar alanda kivi üretimi yapılmakta olup ilerleyen yıllarda artacağını düşünmekteyiz. Ayrıca lavanta yetiştiriciliği de başladı Kahramanmaraş’ta 10 bayan çiftçimize toplamda 20 dekar alanda fide dağıtımı yapılarak lavanta tarımı da İlimizde başlamış oldu.

KAHRAMANMARAŞ BAĞCILIK KÜLTÜRÜ VE GELECEKTEKİ VİZYONU NEDİR ?

Kahramanmaraş da bir sevdadır bağcılık. Bağcılık deyince Kahramanmaraş’ta, insanların aklına sadece üzüm gelmez. Çok zengin ve kapsamlı bir kültür canlanır zihinlerde. Çünkü yazlıkların ve yayla evlerinin de genel adıdır bağ, Kahramanmaraş’ta. O yüzden halkın geçmişten geleceğe devam eden yaşam ve beslenme alışkanlıkları ile birlikte değerlendirmek gerekir bağcılığı.

Kahramanmaraş da bağcılık bitkisel üretim içerisinde önemli bir potansiyeldir. 2018 yılı itibariyle yaklaşık 160.000 da alanda üretim gerçekleşmektedir. İlin elverişli iklim ve toprak koşullarında yetiştirilen, ulusal ve bölgesel pazarlarda ilimizin adı ile birlikte anılan Kahramanmaraş Bertiz kabarcık ve mahrabaşı üzümleri, Pazarcık kurutmalık peygamber üzümü ilimiz ve ülkemiz bağcılık kültürü ve potansiyeli için çok önemli kazanımlardır.

Yöre iklimi sofralık, şirelik ve kurutmalık bütün çeşitlerin yetiştiriciliğine uygundur. Yazlar çok sıcak geçmesine rağmen bu dönemde gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkının fazla oluşu şıralık çeşitlerde asit ve renk oluşumuna olumlu etki ederek kaliteyi arttırmaktadır.  Yörenin en tanınmış çeşitleri kabarcık, peygamber üzümü (besni), hönüsü (mahrabaşı), horozkarası(antep karası), azezi, kirkit, ağ üzüm(tahannebi), külefi, dökülgen ve yıldız çeşitleridir. Üretilen üzümler taze sofralık, şirelik ve çekirdekli kuru üzüm olarak değerlendirilmektedir. Sofralık ve şire ürünleri için Dulkadiroğlu ilçesinde yaklaşık 30 köyümüzü kapsayan Bertiz havzası öne çıkarken, çekirdekli kuru üzüm üretiminde Pazarcık ilçesi Yumaklıcerit – Taşdemir-Kizirli-Akçalar havzası önem arz etmektedir. Özellikle Türkiye genelinde sevilerek tüketilen ve tercih edilen çekirdekli kuru üzüm üretiminde Pazarcık ilçemiz peygamber üzümü ile ülkemizin en kaliteli ürününü çıkarmaktadır.

 

GIDA KONTROL HİZMETLERİ HAKKINDA NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ

Tarladan sofraya gıda güvenliği bizim için çok önem taşımaktadır. Bu kapsamda denetimlerimiz aralıksız devam etmektedir.

Yıllar itibari ile İl Müdürlüğümüzce yapılan denetimlere ilişkin tablo aşağıya çıkarılmıştır.

Kahramanmaraş il sınırları içinde gıda üretim, tüketim ve satış yerlerinin, halk sağlığı açısından denetimlerin mümkün olduğunca düzenli yapılması ve gıda üretimi denetiminin önemli aşaması olan numune alam işlemi için gerekli alet ve donanım eksikliği olduğunda özel idare kaynaklarından temini sağlanmalıdır.

KAHRAMANMARAŞ’TA SERACILIK HAKKINDA NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?

Yıllar önce İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yönlendirmeleriyle Kadıoğlu çiftliği mahallesinde 2010 yılında 23 dekar bir alanda üretim yapılarak başlanan seralardan günümüzde İl genelinde 1.050 dekar alanda üretim yapılmakla birlikte sera kurum faaliyetleri devam ediyor.

İl Tarım ve Orman Müdürlüğü teknik elemanları tarafından gerek kurulum aşaması gerekse üretim ve pazarlama aşamasında yakından takip edilen seralar da, yetiştiricilik, zirai mücadele yöntem ve teknikleri, gübreleme hakkında üreticilere düzenli olarak teknik destek sağlanıyor.

EKLEMEK İSTEDİĞİNİZ KONULARI ALABİLİRİZ?

İl Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak Kahramanmaraş tarım potansiyelinin çıtasını yükseltebilmek ve çiftçilerimize daha fazla hizmet sağlamak için var gücümüzle çalışıyoruz.

 

Tarımsal üretimin milli gelirin önemli bir payını oluşturduğu ülkemizde, tarımsal üretimde verimliliğin yükselmesi, tarımsal verimliliği arttıracak her türlü yatırım, yalnız tarım kesimi için değil, ekonominin bütünü için de önemlidir.

 

Günümüzde mevcut imkânlarla tarım alanlarını genişletmek ya da doğal koşulları istenilen yönde etkilemek hemen hemen mümkün değildir. Tarımsal üretimi arttırmak, tarımsal üretim girdilerini ve teknolojiyi en iyi şekilde yönetmekten geçiyor.

 

Tarımsal üretimde verim ve kaliteyi artırmaya yönelik çalışmalar kapsamında bilgili çiftçi ve bilinçli üretici hedefi doğrultusunda İlimizde ve İlçelerimizde, arıcılık, çilek yetiştiriciliği, tarla faresi ile mücadele, süt sığırı yetiştiriciliği, domates yetiştiriciliği,  sürü yönetimi elemanı, mantar yetiştiriciliği, meyve ağaçlarında budama, ceviz yetiştiriciliği gibi birçok eğitim toplantılarıyla ve çiftçi kursları ile çiftçilerimizi bilgilendirmeye ve bilinçlendirmeye devam ediyoruz.

 

Üretimi artırmanın yanında çevre, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeden, güvenli gıda üretimini sürdürülebilir bir şekilde sağlayan ve tüketicilerin güvenli gıda taleplerini karşılayan İyi Tarım Uygulamaları ile iç ve dış pazara güvenli ürün sunulmuş olacaktır.

 

İlimizde de İyi Tarım Uygulamalarının yaygınlaştırılması için, tüm ilçe müdürlüklerimiz ile beraber çalışmalarımız devam etmektedir.. Bu sayede üreticilerimize daha karlı bir tarım modelini benimseterek, insanlarımıza da güvenilir gıda sunmuş olduk.

 

Çevre Amaçlı Tarımsal Alanların Korunması (Çatak) Programı ile toprak ve su kalitesinin korunması, erozyonun önlenmesi, doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirliğin sağlanmasına yönelik çalışmalar kapsamında bilgilendirme toplantıları yapılmıştır.

 

 Son yıllarda ilimizde Bakanlığımız destekli kurulan hayvancılık işletmeleri sayısı artmış ve buda et ve süt üretimindeki artışa olumlu bir şekilde yansımıştır. Hayvancılık için çok müsait bir iklime sahip olan İlimiz de yem bitkileri üretimini artırmak önemli hedeflerimiz arasındadır.

 

Türkiye tarımında söz sahibi olmayı hedef koyan Kahramanmaraş İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, bitkisel üretimden hayvancılığa, gıda denetimlerinden zirai mücadeleye, tarımsal yenilik ve modern ekipmanların hizmete sunulmasına kadar Kahramanmaraş halkına hizmet vermeye çalışmaktadır.

 

Şunu hiçbir zaman unutmayalım ki gelecek nesillere daha temiz bir çevre, daha temiz topraklar bırakmak bizlerin, hepimizin görevi olmalıdır.

Bu vesile ile 2019 yılının çiftçilerimize bol ve bereketli kazançlar getirmesini temenni ediyorum.

HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.