Türkiye'de, Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) harcaması 2020 yılında 54 milyar 957 milyon TL'ye yükseldi. Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye illerinin dahil olduğu TR63 Bölgesinde Ar-Ge harcaması 383 904 680 TL’dir.

ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME (AR-GE) HARCAMASI 2020 YILINDA 54 MİLYAR 957 MİLYON TL'YE YÜKSELDİ

Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması 2020 yılında bir önceki yıla göre 9 milyar 3 milyon TL artarak 54 milyar 957 milyon TL'ye yükseldi.

AR-GE HARCAMASININ GAYRİSAFİ YURT İÇİ HASILA (GSYH) İÇİNDEKİ PAYI %1,09 OLDU

Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı 2019 yılında %1,06 iken, 2020 yılında 5 trilyon 46 milyar 883 milyon TL'lik GSYH içindeki oranı %1,09'a yükseldi.

EN FAZLA AR-GE HARCAMASI MALİ VE MALİ OLMAYAN ŞİRKETLER TARAFINDAN YAPILDI

Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler %64,8 ile en büyük paya sahip olurken, bunu %28,4 ile yükseköğretim takip etti. Kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki payı ise %6,8 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde personel harcamaları %52,8 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.

MALİ VE MALİ OLMAYAN ŞİRKETLER AR-GE FİNANSMANINDA %57,2 İLE İLK SIRADA YER ALDI

Ar-Ge harcamalarının 2020 yılında %57,2'si mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının %28,4'ünü, yükseköğretim %12,3'ünü, yurt dışı kaynaklar %2,0'ını ve yurt içi diğer kaynaklar %0,1'ini finanse etti.

TAM ZAMAN EŞDEĞERİ CİNSİNDEN 199 BİN 371 AR-GE PERSONELİ ÇALIŞTI

Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2020 yılında toplam 199 bin 371 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Sektörler itibari ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2020 yılında %65,3'ü mali ve mali olmayan şirketlerde, %29,9'u yükseköğretimde ve %4,7'si kar amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlet sektöründe yer aldı.

TZE CİNSİNDEN KADIN AR-GE PERSONELİNİN ORANI %31,9 OLDU

TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2020 yılında 63 bin 655 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının %31,9'unu oluşturdu. Sektörler itibari ile TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı mali ve mali olmayan şirketlerde %26,0, kar amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette %30,1, yükseköğretimde ise %45,1 oldu.

AR-GE PERSONELİNİN %32,1'İ DOKTORA VEYA EŞDEĞERİ EĞİTİM SEVİYESİNE SAHİP

Ar-Ge personeli öğrenim durumuna göre incelendiğinde, Ar-Ge personelinin %33,1'inin lisans eğitim düzeyine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla %32,1 ile doktora veya eşdeğeri, %24,6 ile yüksek lisans, %5,1 ile meslek yüksekokulu ve %5,1 ile lise ve altı kategorileri takip etti. TZE cinsinden Ar-Ge personelinin eğitim durumuna göre dağılımı ise sırasıyla; %45,7 ile lisans, %21,4 ile yüksek lisans, %19,0 ile doktora veya eşdeğeri, %7,2 ile meslek yüksekokulu ve %6,8 ile lise ve altı eğitim düzeyi şeklinde oldu.

EN FAZLA AR-GE HARCAMASI TR51 (ANKARA) BÖLGESİNDE GERÇEKLEŞTİ

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzeye göre 2020 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının %32,5'ini gerçekleştiren TR51 (Ankara) iken, bunu %25,6 ile TR10 (İstanbul) ve %10,6 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.

Ar-Ge personel sayısına bakıldığında ise toplam Ar-Ge personel sayısının %29,0'u TR10 (İstanbul) bölgesinde, %19,3'ü TR51 (Ankara) ve %7,7'si TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinde istihdam edildi.

MALİ VE MALİ OLMAYAN ŞİRKETLERDE AR-GE HARCAMASININ %55,9'U AR-GE MERKEZLERİNDE YAPILDI

Mali ve mali olmayan şirketler tarafından 2020 yılında gerçekleştirilen 35 milyar 623 milyon TL Ar-Ge harcamasının %55,9'u Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. Ar-Ge merkezlerinde faaliyet yürüten girişimler çalışan sayılarına göre incelendiğinde ise Ar-Ge merkezlerinde yapılan Ar-Ge harcamasının %85,2'sinin 250 ve üzeri çalışanı olan girişimler tarafından yapıldığı görüldü.

EN FAZLA AR-GE HARCAMASI YÜKSEK TEKNOLOJİ FAALİYETLERİNDEKİ GİRİŞİMLER TARAFINDAN YAPILDI

İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında 2020 yılında imalat sanayinde gerçekleştirilen 20 milyar 333 milyon TL Ar-Ge harcamasının %44,7'sinin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında %35,3 idi. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının %40,4'ü orta yüksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, %9,2'si orta düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler ve %5,7'si düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler tarafından yapıldı.

İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimlerdeki araştırmacı sayıları incelendiğinde 2020 yılında en fazla araştırmacının 21 bin 206 kişi ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimler tarafından istihdam edildiği görüldü. Bunu 14 bin 657 araştırmacı istihdamı ile yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimler takip etti. Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden araştırmacı sayıları dikkate alındığında da en fazla araştırmacı istihdamının 19 bin 298 ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimlerde olduğu görüldü.