Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda adayların hiçbiri yüzde 50'ye ulaşamazsa en çok oyu alan iki aday ikinci tura kalacak. İkinci turda da en yüksek oyu alan isim 5 yıllık Cumhurbaşkanlığı koltuğuna geçecek. Cumhurbaşkanı en fazla iki defa seçilebilecek.
24 HAZİRAN YENİ SEÇİM SİSTEMİ NASIL, SEÇİM SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?
24 Haziran'daki parlamento seçiminde ilk kez işleyecek olan ittifak sisteminde kazanan milletvekillerinin sayısı nasıl hesaplanacak? İşte oyların hangi esas ve usüllere göre, nasıl sayılacağı ve partilerin kaç milletvekili alacağının nasıl hesaplanacağını
117
217
İlk turda Cumhurbaşkanı seçilemezse ikinci tur seçim, ilk tur seçimden sonraki ikinci pazar günü yapılacak. Yani 24 Haziran'da yapılacak olan ilk turda cumhurbaşkanı seçilemezse 8 Temmuz 2018 pazar günü ikinci tur oylama yapılacak.
317
Milletvekili sayısının belirlenmesinin öncesinde oyların sayımı aşaması var. Oyların sayımı aşamasında ilk adım her bir sandıktaki oy tasnifi. Sonrasında da ilçe ve il seçim kurullarında da yapılacaklar var. İlçe seçim kurullarında ittifak partilerinin, ittifakın ortak oylarından aldığı paylar, il seçim kurulundaki aşamada ise yurt dışı oylardan her bir partiye gelen pay ilave edilecek.
417
Oy kullanma işleminin sona ermesinin ardından sandıklar açılacak ve oy sayımı başlayacak. Tasnif aşamasında "Cumhur İttifakı", "Millet İttifakı", partiler ve bağımsız adayların yanında her biri için açılan ayrı sütunlara yazılacak.
517
İlçe seçim kurulları da sandık tutanaklarını birleştirecek. Bunu da 1) siyasi partiler ile 2) bağımsız adayların her birinin aldıkları oy sayısını ve 3) ittifakların ortak oy sayısı ile 4) ortak oylardan gelen payı tespit ederek tutanağa geçirecek.
617
İttifak partileri için kullanılan oylar, ittifaktaki her bir partinin kendi oyu ile ittifakın ortak oylarından oluşuyor. İttifakın ortak oyları ise şu demek: Oy pusulasındaki "ittifak alanı"nda bulunan partilerden birine değil de bu alana basılan oylar geçerli sayılıyor ve ittifakın ortak oyları hanesine yazılıyor. Bu ortak oylardan ise, ittifak partilerine yasada belirtilen yönteme göre hesaplanan bir pay düşüyor. İttifaktaki partilerin, ittifakın ortak oylarından aldığı pay ise ilçe seçim kurullarında sandık tutanaklarının birleştirilmesi sırasında hesaplanarak, partilerin kendi oylarına ekleniyor.
717
İttifaktaki partilerin, ittifakın ortak oylarından alacağı pay ise şöyle hesaplanıyor: Önce ittifaktaki partinin tek başına aldığı oy, ittifak partilerinin toplam oyuna bölünüyor. Daha sonra elde edilen katsayı ittifakın ortak oyu ile çarpılıyor. Çıkan miktar ise o partinin, ittifakın ortak oylarından alacağı payı gösteriyor. İlçe seçim kurulu, sonuçları bu payları ekleyerek il seçim kuruluna gönderiyor.
817
İl seçim kurulunda ise yurt dışında ve gümrük kapılarında kullanılan oyların toplamından o ilde partilerin payına düşen miktar ekleniyor. İl seçim kurulu, ilçe seçim kurullarından gelen sonuçları, o ile gelen yurt dışı ve gümrük kapıları oylarıyla birleştirerek sonuca ulaşıyor.
917
Ve oyların sayımı tamamlandı. Şimdi ittifak dahilindeki ve haricindeki her bir parti ile bağımsız adayların o seçim çevresindeki toplam oy sayıları artık ortaya çıktı. Peki milletvekilliklerinin dağılımı nasıl hesaplanacak? İşte şimdi de bunun yanıtı.
1017
Adını Hollandalı matematikçiden alan D'Hondt sisteminden söz etmiştik. Milletvekili dağılımının belirlendiği bu sistem 24 Haziran seçimlerinde iki aşamalı olarak işletilecek. Ancak bunun öncesinde sistemin nasıl işlediği şöyle açıklanabilir: Her bir partinin ve adayın aldığı toplam oy önce 1'e, sonra 2'ye, 3'e, 4'e, 5'e ve bu şekilde devam ederek bölünüyor. Bu bölme işleminden elde edilen sayılar da o parti ve adayların karşısındaki sütunlara yazılıyor. Sonrasında ise bölme işleminden elde edilen bu sayıların en büyükten küçüğe doğru sıralarsanız, o seçim çevresinin milletvekili sayısını karşılayacak şekilde en yüksek sayı dilimlerine sahip parti ve adaylar seçilmiş sayılıyor.
1117
1217
1317
1417
1517
1617
1717